Thu hút đầu tư FDI với ngành xây dựng Việt Nam: Thực trạng 2023–2024 và xu thế đến 2030
Cơ hội nào cho ngành xây dựng trong dòng vốn FDI?
Trong bối cảnh toàn cầu hóa ngày càng sâu rộng, dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Riêng với ngành xây dựng – một trong những lĩnh vực then chốt hỗ trợ cho hạ tầng, công nghiệp, bất động sản và đô thị hóa – việc thu hút FDI không chỉ mang lại nguồn vốn mà còn mở ra cơ hội chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản lý, và tạo thêm nhiều việc làm cho xã hội.
Từ năm 2023 đến nay, ngành xây dựng đang đứng trước những biến động lớn cả về cung – cầu, chính sách và xu thế phát triển bền vững. Vậy dòng vốn FDI đã phản ứng ra sao? Và đâu là cơ hội trong giai đoạn từ 2025 đến 2030?
I. Thực trạng thu hút FDI vào ngành xây dựng Việt Nam giai đoạn 2023–2024
Dòng vốn FDI vẫn giữ đà ổn định, bất chấp khó khăn
Theo số liệu từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, năm 2023, tổng vốn FDI đăng ký mới vào Việt Nam đạt trên 36 tỷ USD, trong đó khoảng 12% liên quan trực tiếp hoặc gián tiếp đến ngành xây dựng (bao gồm các dự án hạ tầng, bất động sản công nghiệp, và nhà xưởng). Dù chưa phải là lĩnh vực dẫn đầu, nhưng đây vẫn là tỷ lệ đáng kể, cho thấy niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài vào thị trường xây dựng Việt Nam.
Trong năm 2024, xu hướng này tiếp tục duy trì. Một số tỉnh thành như Bình Dương, Long An, Bắc Giang và Hải Phòng ghi nhận nhiều dự án FDI có yêu cầu xây dựng nhà xưởng, hạ tầng logistics, và khu công nghiệp xanh. Như vậy, ngành xây dựng đang hưởng lợi gián tiếp từ các dòng vốn đầu tư vào công nghiệp chế biến, chế tạo và năng lượng tái tạo.
Nhiều rào cản vẫn tồn tại: Thủ tục, mặt bằng và pháp lý
Mặc dù có tiềm năng lớn, ngành xây dựng vẫn chưa thực sự “bứt phá” trong việc thu hút FDI riêng biệt. Một số nguyên nhân chính bao gồm:
-
Thủ tục hành chính rườm rà: Các nhà đầu tư gặp khó khăn trong khâu xin giấy phép xây dựng, quy hoạch, và giải phóng mặt bằng.
-
Thiếu quỹ đất sạch: Việc tiếp cận mặt bằng xây dựng tại các khu đô thị lớn gặp trở ngại do thiếu quy hoạch hoặc vướng quy định chuyển đổi mục đích sử dụng đất.
-
Cạnh tranh nhân lực và vật tư: Giá nguyên vật liệu xây dựng tăng, nguồn nhân lực kỹ thuật cao chưa đáp ứng đủ nhu cầu.
II. Vì sao ngành xây dựng Việt Nam vẫn hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư?
Vị trí chiến lược – Cửa ngõ khu vực
Việt Nam sở hữu vị trí địa lý thuận lợi, nằm trên trục giao thương giữa Đông Nam Á và Đông Bắc Á. Điều này khiến các tập đoàn quốc tế coi Việt Nam như một trung tâm sản xuất và hậu cần tiềm năng, từ đó tạo ra nhu cầu phát triển hạ tầng và xây dựng lớn.
Đô thị hóa và nhu cầu nhà ở tăng mạnh
Tính đến cuối năm 2024, tỷ lệ đô thị hóa của Việt Nam đạt khoảng 42%, với hơn 870 đô thị lớn nhỏ. Dự báo đến năm 2030, con số này sẽ lên đến 50%. Quá trình đô thị hóa kéo theo nhu cầu phát triển hạ tầng, giao thông, và khu dân cư – là đòn bẩy cho ngành xây dựng.
Các hiệp định thương mại mở ra cánh cửa mới
Việt Nam hiện tham gia hơn 15 hiệp định thương mại tự do (FTA), tiêu biểu như CPTPP, EVFTA hay RCEP. Các hiệp định này góp phần nâng cao vị thế Việt Nam trong mắt các nhà đầu tư, đặc biệt khi họ cần mở rộng nhà máy hoặc trụ sở tại khu vực Đông Nam Á.
III. Xu thế thu hút FDI vào ngành xây dựng giai đoạn 2025–2030
1. Tập trung vào hạ tầng xanh và bền vững
Xu hướng toàn cầu hiện nay là phát triển xây dựng xanh – hướng tới công trình tiết kiệm năng lượng, giảm phát thải carbon và sử dụng vật liệu tái chế. Dự kiến từ năm 2025 trở đi, nhiều nhà đầu tư sẽ yêu cầu đối tác xây dựng tại Việt Nam áp dụng tiêu chuẩn LEED, EDGE hoặc các hệ thống đánh giá công trình xanh tương đương.
2. Bùng nổ công nghệ xây dựng hiện đại
Công nghệ BIM (Building Information Modeling), in 3D bê tông, nhà thép tiền chế, AI trong thiết kế và kiểm soát công trình sẽ được ứng dụng nhiều hơn trong các dự án FDI. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp xây dựng trong nước phải nâng cao năng lực công nghệ và nhân lực.
3. FDI vào khu công nghiệp và logistics sẽ dẫn dắt thị trường
Việt Nam tiếp tục là điểm đến lý tưởng cho các ngành điện tử, bán dẫn, ô tô điện và năng lượng tái tạo. Các tập đoàn lớn như Samsung, Foxconn, LEGO, hay VinFast đều đang mở rộng nhà máy hoặc hạ tầng logistics. Đây là thị trường ngách có sức hút cực lớn với FDI vào lĩnh vực xây dựng công nghiệp.
4. Tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp nội và ngoại
Thay vì chỉ thuê tổng thầu nước ngoài, nhiều nhà đầu tư FDI đang ưu tiên lựa chọn doanh nghiệp Việt Nam làm nhà thầu phụ, đối tác chiến lược. Xu hướng này giúp tăng năng lực nội địa hóa, giảm chi phí và tạo sức bật cho ngành xây dựng trong nước.
IV. Một số đề xuất để tăng cường thu hút FDI vào ngành xây dựng
1. Hoàn thiện pháp lý và cải cách thủ tục
-
Rút ngắn thời gian cấp phép xây dựng, đăng ký đầu tư, và quy hoạch hạ tầng.
-
Số hóa toàn bộ quy trình xin phép – cấp phép để minh bạch và tiết kiệm chi phí hành chính.
2. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao
-
Kết nối giữa các trường đại học – cao đẳng kỹ thuật với doanh nghiệp xây dựng.
-
Tăng cường các khóa đào tạo về kỹ thuật thi công hiện đại, ngoại ngữ và quản lý dự án.
3. Tăng tính minh bạch và quảng bá quốc gia
-
Xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về các dự án hạ tầng, khu công nghiệp, đất sạch để nhà đầu tư dễ tiếp cận.
-
Thúc đẩy truyền thông quốc tế về môi trường đầu tư xây dựng tại Việt Nam thông qua các hội chợ, diễn đàn và sàn giao dịch số.
Kết luận: Tận dụng FDI – Chìa khóa nâng tầm ngành xây dựng Việt Nam
Từ năm 2023 đến 2024, ngành xây dựng Việt Nam đã và đang chứng kiến làn sóng FDI ổn định, đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng công nghiệp và logistics. Tuy nhiên, để bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh mẽ từ 2025 đến 2030, Việt Nam cần chuẩn bị kỹ lưỡng hơn về thể chế, nhân lực và công nghệ.
Nếu tận dụng tốt xu thế FDI toàn cầu, ngành xây dựng hoàn toàn có thể trở thành mũi nhọn, góp phần đưa Việt Nam trở thành trung tâm sản xuất – hậu cần hiện đại trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Công Ty TNHH Tư Vấn Công Trình Xây Dựng Đức Thành – Đồng hành cùng doanh nghiệp xây dựng
Với 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tư vấn và pháp lý xây dựng, Đức Thành tự tin hỗ trợ doanh nghiệp:
-
Tư vấn hồ sơ công bố năng lực
-
Đào tạo nhân sự kỹ thuật đáp ứng chuẩn
-
Kiểm tra – rà soát rủi ro pháp lý trong dự án
Đọc Thêm các bài viết Công Ty TNHH Tư Vấn Công Trình Xây Dựng Đức Thành
- Điều kiện, trình tự, thủ tục và đơn vị cấp chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng
- Hồ sơ cấp chứng chỉ năng lực xây dựng hạng 3: Hướng dẫn chi tiết
📍 Địa chỉ: Tầng 18, tòa nhà Lotte Mall Westlake, Lạc Long Quân – Tây Hồ – Hà Nội
📧 Email: tuvanducthanh523@gmail.com
🌐 Website: ducthanhvietnam.com
📞 Hotline: 0393 344 499
Dịch